SES NEDİR ?

Müziğin hammaddesi sestir. Ses dediğimiz olgu, hareketin meydana getirdiği bir üründür. Hareket eden her hangi bir madde havada titreşimler oluşturur, bu titreşimler duyma duyumuz tarafından algılanır. Sesin oluşması için: ses (kaynak) + iletken madde (ortam) + işitme organı ve beyin (alıcı) gerekmektedir. Ses dalgaları her türlü iletkenler maddeler üzerinde değişik hızlarla yol almaktadır. Sesin havadaki hızı, saniyede yaklaşık 332 metredir. Bir sesin, ses olarak algılanabilmesi için, dalgaların iletken bir ortamda kulağa ve oradanda işitme merkezine ulaşması gerekmektedir. Bu durumda sesten söz edilebilmesi için, ses kaynağı, iletken ortam, kulak ve beyin'in olması gerekmektedir. Bu saydıklarımızdan herhangi bir tanesinin yokluğu sesin algılanamamasına neden olur.








Titreşimlerle yayılan enerjinin müzik olarak algılanabilmesi için “rezonatör” yardımı ile büyütülmesi gerekir. Çalgı gövdeleri, piyanonun ses tahtası, ağız-burun boşluğu birer rezonatördür.



“Temel titreşim elementinin herhangi bir uyarının mekanizması ile harekete geçirilmesiyle sesin oluşumu sağlanır.Harekete geçen temel titreşim elementi titreşerek çevreye belli frekanslar yayar.Frekans saniyede gerçekleşen titreşim sayısıdır.Sesin yüksekliği titreşimlerin sayısına bağlıdır.Frekansın ölçü birimi Hertz “Hz”dir.








Perde: Bir sesin işitme sistemimizde uyandırdığı tizlik ve pestlik duygusudur. Perde, frekansın müzikteki karşılığıdır.


Basit ses: Cismin bir boyut üzerine yaptığı sesler.


Müzik sesi: Müzik sesi veren sistemlerde çeşitli titreşimler birlikte oluşur ve kulağa bunun bileşkisi olan karışık bir titreşim gelir.


Gürültü sesi: Düzensiz titreşimlerden oluşan ses kümesi.






Sesin özellikleri


1.Tını ( ses rengi niteliği):Bir sesin diğer seslerden kolaylıkla ayrılabilmesidir.


2.Yükseklik: Müziksel bir sesin tizliğinin veya pestliğinin ayırt edilebilmesi.Sesin yüksekliği titreşimlerle ilgilidir.Titreşimler ne kadar çok ve çabuksa ses tiz ; ağır ve az ise ses pestdir.


3.Şiddet: Sesin kuvvetli veya zayıf oluşudur.Cismin titreşimleri ne kadar geniş olursa seste o kadar şiddetli olur.


4.Gürlük:Titreşimin şiddeti arttıkça yada azaldıkça sesin gürlüğü değişir.







5.Uzan:Sesin süreklilik halidir.Titreşimler süresince uzan devam eder.Yaylı çalgılarda uzan çalanın isteğine göre, yay çekildiği sürece devam eder.


6.Vurgu:Seslerin çeşitli aralıklarla kuvvetli veya hafif, uzun veya kısa çıkarılmasıdır.




Akustik


Akustik:Yunanca ses bilimi demektir.sesin oluşumu iletişimine ilişkin her konuyu inceler.Başlıca şu alanları kapsar.



Genel akustik:Seslerin oluşumu, ses kaynakları,kulağın yapısı ve işitme sistemlerini inceler.


Müzik akustiği:Çalgıların, tellerin titreşimini,titreştirilen gereçlerin özelliklerini inceler.


Bina akustiği:Kapalı mekanlardaki ses durumunu ele alır.Yankı , sesin sönmesi,ses yalıtımı,salonun biçimlendirilmesi vb. konuları ele alır.


Elektro akustik:Ses aygıtları ,elektronik gereçler, yapay ses üreten aygıtlar vb . konu ve ekipmanları inceler.


Psiko akustik: Müziğin insanların duygusal yaşamı üzerindeki etkilerini inceler.


Sesin akustikle olan özellikleri:




1.Yansıma:Sesin çevredeki diğer cisimlere çarparak geri gelmesi.


2.Kırılma:Sesin bir ortamdan diğerine geçerken açı değiştirmesi.

3.Görüntü verme:Sert bir yüzeye çarpan ses o yüzeyden ürediği etkisi verir.

4.Rezonans:Bir yerden ses ürediği vakit, o çevre üreyen sesle aynı frekanstan ise onlarda titreşime geçerler.

5.Enterferans:Aynı yönlü ve aynı genlikteki dalgalar üst üste geldiği zaman yeni ve daha büyük bir dalga oluşur ve bu dalgaların frekansı değişmez.Ancak iki veya daha değişik frekanslı dalga enterferans yaparsa yeni ve değişik bir frekans ortaya çıkar.Bu yeni titreşim kendisini doğuran diğer titreşimlerin birleşkesidir.Çok sesli müziğin esası budur.

6.Entonasyon: Ses yüksekliklerinin şaşmaz bir doğrulukla verilebilme becerisi. Aynı frekanstaki seslerden biri biraz pest çalınırsa bu ses birinci sesten daha uzun dalgalar üretir.